اسلامی‌سازی اسطوره نزد باکثیر (نمایشنامه «تراژدی اودیب» به عنوان نمونه)

Authors

Abstract:

باکثیر (1910م ـ 1969م) نویسنده‌ای یمنی‌الاصل است که عمر خویش را در مصر در دفاع از مسائل مربوط به ملت‌‌های مسلمان سپری نمود. وی از اندک نویسندگانی بود که به پتانسیل اسطوره در ادبیات پی برد و ازآنجاکه اسطوره‌ها با توجه به رمزگونه بودنشان، قادر به دربرگرفتن دلالت‌های گوناگون هستند، پیوسته در گذر زمان مورد توجه بسیاری از نویسندگان قرار گرفته‌اند و بدون شک این بازگشت به اسطوره‌ها به‌وسیلة باکثیر، تلاشی برای استمداد از حوادث گذشته جهت آفریدن آینده‌ای بهتر و روشن‌تر است.    این پژوهش، با تکیه بر روش توصیفی ــ تحلیلی، درصدد بررسی دیدگاه باکثیر به اسطوره و کشف ایده‌ و درونمایه‌های یکی از مهم‌ترین نمایشنامه‌های اسطوره‌ای وی است. در پایان، پژوهش به این نتیجه رسید که تفسیر باکثیر از اسطوره، مبتنی بر دیدگاه اسلامی وی به انسان و جهان صورت گرفته‌است. باکثیر از ترس گسترش اندیشه‌های بت‌پرستیِ اسطوره‌ها ـ که با فرهنگ و اندیشه‌های اسلامی در تضاد است ـ به بازسازی و اسلامی ساختن آنها پرداخت. همچنین، آشکار شد که مفهوم ادبیات نزد باکثیر بر اساس نوآوری فنی، هدفمند و زیبا و استوار است و از اینجاست که نمایشنامه‌های وی بیش از هر نمایشنامه‌نویسی در ادبیات معاصر عرب، دارای پتانسیل تحول به مصداقی روشن و کامل برای ادبیات اسلامی است؛ ادبیاتی که در کنار پرداختن به موضوع اخلاقی به فنی بودن بیان و ساختمان نوع ادبی اهمیت می‌دهد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی و تحلیل نمایشنامه «مأساه اودیب» علی احمد باکثیر

نمایشنامه نویسی از دیرباز، یکی از جنبه های مهم ادبیات بوده است که در دوره ی معاصر نیز جایگاه والای خود را در کنار شعر و داستان حفظ کرده است. نمایشنامه نویسی در گذر زمان تحت تأثیر مکاتب گوناگون ادبی قرار گرفته است و ادیبان برای بیان احساسات و عواطف درونی و بررسی مشکلات جامعه و بشریت، از آن استفاده کرده اند. یکی از این مکتب ها، مکتب سمبولیسم (نمادگرایی) است. نمایشنامه نویسان نمادگرا، همواره علاقه...

15 صفحه اول

مفهوم «تراژدی اگزیستانسیالیستی» در نمایشنامه «مانفرد» اثر لرد بایرون

اگزیستانس­ها وجود را تراژیک می­دانستند و معتقد بودند آدمی هیچ­گاه از این وضعیت بغرنج راه فراری نخواهد داشت. در فلسفه آنها، «تراژدی اگزیستانسیالیستی»، تراژدی انسانِ تنهایِ بدون پناهی است که گام به گام به سوی نیستی کشیده می­شود و آگاهی از موقعیت­اش در هستی، او را دچار دلهره و اضطراب می­کند. یک قرن پیش­تر نیز، رمانتیک­ها زندگی را همین­قدر بدبینانه و پوچ و وهم­آلود می­دیدند و نسبت به پیرامون خود احسا...

full text

بررسی مضامین سیاسی و اجتماعی نمایشنامه «الدودة و الثعبان» اثر علی احمد باکثیر

«علی احمد باکثیر» (1910؟-1969م) ادیب و نمایشنامه­نویس یمنی ازجمله ادبایی است که در آثار منثور و منظوم خویش به مسائل و مشکلات جامعه‌اش ‌پرداخته است. در نمایشنامه منثور «الدودة و الثعبان» که روایتگر رمزگونه حمله ناپلئون به مصر و نقش استعمار فرانسه در آن است، مضامین سیاسی و اجتماعی مختلفی دیده می‌شود. باکثیر با انتخاب عنوان «کرم و اژدها (الدودة و الثعبان)» به‌صورت نمادین به موضوع استعمار اشاره‌کرد...

full text

بررسی مضامین رئالیستی متأثر از نگرش اسلامی در نمایشنامه «حبل الغسیل» علی احمد باکثیر

واقع‌گرایی (رئالیسم) تحلیل اجتماعی و بررسی تجسم زندگی انسان در جامعه، روابط میان فرد و جامعه و ساختمان خود جامعه است. رئالیسم بمثابه یک مکتب ادبی در آثار قرن بیستم به‌ویژه داستان و نمایشنامه پدیدار­ گشت. در این میان، نمایشنامه به‌عنوان یک اثر هنری قابل ‌اجرا، در ترسیم واقعیت‌های جامعه نقش مهمی ایفا می‌کرد. «علی احمد باکثیر» (1969-1910) نویسندة واقع­گرای مسلمان و متعهد عرب در قرن بیستم است که اس...

full text

تولد تراژدی از روح طنز: هویت و ژانر در نمایشنامه های نجف بیگ وزیرف

چکیده نجف بیگ وزیروف  دومین نمایشنامه نویس مسلمان قفقاز، پس از آخوندزاده  در ایران نویسندة مهجوری است. در این پژوهش، زمینه های اجتماعی ژانر در نمایشنام ههای طنز وزیروف بررسی می شود. به گفتة نظریه پردازانی چون نورتراپ فرای، واژة طنز ) satire ( را می توان در دو معنا به کار برد: طنز همچون وجه ادبی )محاکات فروتر( و طنز همچون ژانر )میتوس زمستان(. در معنای نخست، طنز به احساس حقارت وزیروف به هویت...

full text

نمایشنامه -اسطوره - روح جمعی

گر مردمی را که در قلمرو سیاسی مشخص زندگی می کنند یک ملت به حساب آوریم ، هویت ملی عبارت از احساس تعلق و تعهد اعضای آن جامعه به نماد های فرهنگی و ملی شامل هنجارها ، ارزش ها ،زبان ،دین ،ادبیات و تاریخ است که موجب تمایز آن از دیگر جوامع و در عین حال موجب انسجام و همبستگی اجتماع بزرگ ملی می گردد. هویت ملی همچون مفهوم فرهنگ ،جامعه و ملت دارای خصلتی زمانی و فرا نسلی است . یعنی تداوم زمانی و نسلی دارد ...

15 صفحه اول

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 13  issue 44

pages  1- 24

publication date 2017-12-20

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023